Planetarium i Obserwatorium UwB

Planetarium i Obserwatorium UwB – Uniwersytet w Białymstoku

Planetarium i Obserwatorium (PiO) to jedna z najnowszych inwestycji Uniwersytetu w Białymstoku. Budowa siedziby dla tych jednostek ruszyła wiosną 2019 r. i została zakończona w 2020 r. Kolejny rok trwało wyposażanie obiektu w nowoczesny sprzęt.

Budynek PiO zlokalizowany jest w Kampusie UwB przy ul. Ciołkowskiego w Białymstoku. Zaprojektował go prof. Marek Budzyński, który stworzył też koncepcję architektoniczną całego kampusu.

Wieża Planetarium i Obserwatorium ma 6 kondygnacji. Drugą zajmuje kameralne (32 miejsca) planetarium. Tu najważniejszym elementem wyposażenia jest nowoczesny system cyfrowej projekcji (typu fulldome), na półsferycznym ekranie o średnicy 7 metrów. Dwa rzutniki stanowiące system optyczny Navitar Fisheye (USA) o rozdzielczości 4K umożliwiają generowanie obrazu 3D oraz 2D wysokiej jakości. Nagłośnienie zapewnia Sound Surround 5.2.

W Planetarium możliwa jest projekcja zarówno gotowych prezentacji, jak i prowadzenie interaktywnych projekcji i lekcji „na żywo”.  Realistyczną podróż po Układzie Słonecznym zapewnia oprogramowanie Shira Universe. Pierwsze testowe pokazy w Planetarium odbyły się w 2021 roku. Od czerwca 2022 odbywają się regularne seanse.

Obserwatorium jest usytuowane na najwyższej kondygnacji przykrytej specjalną ruchomą i otwieraną kopułą. Znajduje się tu m.in. duży teleskop zwierciadlany (główne lustro ma średnicę 60 cm). Na wyposażeniu jest też luneta o specjalnej konstrukcji, dzięki której można prezentować na żywo bądź odtwarzać zarejestrowany wcześniej obraz tarczy Słońca.

Inwestycja ma niewątpliwe walory estetyczne (dobrze pojęty minimalizm, wkomponowanie w otaczającą obiekt zieleń) i użytkowe (budynek jest wyposażony m.in. w windę, co umożliwia dostępność dla osób z niepełnosprawnościami). Ważna jest także jej funkcja edukacyjna i naukowa. W Obserwatorium prowadzone są badania naukowe, zajęcia dla studentów oraz uczniów, działania popularyzatorskie (np. podczas festiwali nauki). Planetarium cieszy się ogromną popularnością: w ofercie ma 5 filmów 2D oraz 3D dla różnych grup wiekowych; w ciągu pierwszego półrocza funkcjonowania Planetarium odwiedziło ponad 5,7 tysiąca osób.

Zgłoszona inwestycja znacząco wpływa na atrakcyjność i kreowanie pozytywnego wizerunku regionu, poszerzając jego ofertę naukową, edukacyjną i turystyczną.